9 Apr 2009

KARFREITAG

KARFREITAG (Wielki Piątek w Polsce) ma swoja nazwę ze staroliterackoniemieckiego KARA, co oznaczało skargę, troskę,smutek.Dla katolików ma być to spokojny i dobry dzień, czego mi też życzyli w dniu wczorajszym koledzy w pracy. W kościołach katolickich jest to dzień milczących dzwonów i organów , ewangelicy zaś słuchają Oratoriów Paschalnych - Passions - Oratorium / Johannespassion, Matthäuspassion i Lukaspassion/

Na kartce mojego kalendrza znalazłam na Karfreitag taki oto wpis:

DAS GANZE LEBEN WIRD DEM GLÜCKLICHEN ZU KURZ.

DEM LEIDENDEN NIMMT EINE NACHT KEIN ENDE.

( Christian Friedrich Jacobs 1764-1847 )

Tłumaczę:

"Szczęśliwym jest całe życie zbyt krótkie.

Cierpiącym, noc nie ma końca."

Świętowanie Wielkiej Nocy ma w Niemczech bardzo ważne znaczenie dla wierzących i jest szczególnie celebrowane rodzinnie i zdecydowanie mniej komercyjne niż Boże Narodzenie. Wielki Piątek jest dniem wolnym od pracy choć nie zauważylam aby w NRW chodzono w Wielką Sobotę do kościołów ze święconką, no i w tym dniu wiele ludzi po prostu pracuje.Niezmiernie ważna jest natomiast Niedziela Wielkanocna i tradycyjne Poszukiwanie Wielkanocnych Jajek. Na tą , sięgającą czasów pogańskich zabawę dzieci czekają z niesłabnącą nadzieją, jako że przygoda bywa przednia jeżeli fantazja dorosłych członków rodziny jest wystarczająca a pogoda w niczym nie przeszkadza.Zabawa polega na tym, że dzieci szukają jajek ukrytych przez innych członków rodziny w ogrodzie, lesie lub domu. Obyczaj nakazuje, aby jaja były ukrywane w nocy, podczas dziecięcego snu. Tym poszukiwaniom towarzyszą rozmaite , wspólne gry, śpiewanie pieśni świątecznych, opowiadanie bajek i zabawnych historyjek.Dzieci ukladają same lub recytują wierszyki lub wice z nadzieją na prezenty.

Tłumaczenie rodziny słownej - OSTERN - może wiele wyjaśnić, jak uważa Prof.Dr. Jürgen Udolph - językoznawca Uniwersytetu w Göttingen w swojej książce " Ostern - Geschichte eines Wortes" ( Wielkanoc - historia jedengo słowa ) sięgając interesujaco również do historii starosłowiańskiej.

Staroniemieckie słowo OSTEN albo OSTERN lub staroangielskie EOSTRE albo EOASTRAE to anglosaskie nazwania teutońskiej Bogini MORGENRÖTE ( zorzy porannej )

Jaja - jako ofiarowanie były prawdopodobnie zakopywane , dawane w prezencie i jedzone ku czci OSTARUN ( althochdeutsch Ostern )

Niemieckie słowo OSTEN oznacza to samo, co łacińskie AUSTER ( południowy wiatr ), starosłowiańskie ZAUSTRA ( ranek ) i są rownież nazwaniami wspomnianej wyżej Zorzy Porannej. Podobne znaczenia mają słowa - greckie EOS i łacińskie AURORA. Ta słowna rodzina może wywodzić się od slowa AUSA ( pokropienie wodą ) - które oznaczało u pogan północnogermańskich pierwotną formę chrztu i nadania imienia nowonarodzonym - VATNI AUSA - ( pokropiony wodą ) i może mieć związek z późniejszymi zwyczajami chrześcijańskimi. Święto Chrztu w pierwszym stuleciu po Chrystusie swoją kulminację miało w Noc Wielkanocną z soboty na niedzielę!

Jako uzupełnienie tej opowiastki umieszczam na moim blogu kulinarnym kilka przepisów wielkanocnych, charakterystycznych dla tej części Niemiec i kilka moich niezawodnych. Do OSTERWIZE wrócę w dniu jutrzejszym.

No comments: